Güney Kürdistan ile Türkiye' nin doğu ve güneydoğusunu
oluşturan geniş bir bölge içinde özellikleri ABD tarafından
belirlenecek olan bir "ortak ticari bölge" ve "serbest ticari" bölge
anlayışı hakim kılınacak, bu bölgeye makul bir süreç içinde
Ermenistan' ın da dahil edilmesi sağlanacaktır.
4 veya 5 yıllık bir geçis dönemi içinde söz konusu bölge, Türkiye' nin
federatif düzene geçmesinde baz oluşturacak ve bu sürecin sonunda
bölgeye özerklik verilecektir.
Türk tarafı nüfusunun %28.54 ünün Kürtlerce oluşturulduğunu artık
kabul etmekte ve üniter yapının bu gerçegin önünü kapatmaya
yetmediğini, gerçekçi ve küresel bir çözümün artık sadece federatif
yapıda yer almakta oldugunu.......
Buradaki çok önemli ve Türkiye'nin kaderini belirleyen ana maddeler
özetle şöyledir:
1 - ABD ve Türk tarafı, en geç 3 ay içinde resmen ilan edilecek olan
"Federe Güney Kürtdevleti" (yani Kuzey Irak Kürdistanı) konusunda
ortak uzlaşmaya varmışlardır. Bu devletin başkanlığı dönüşümlü olarak
M. Barzani ve C. Talabani tarafından icra edilecektir.
Söz konusu devletin şu an için "tam bağımsızlık" elde etmesi
düşünülmemektedir. Ancak ileride söz konusu olduğu takdirde -Türkiye
tarafından herhangi bir itirazın yapılmaması- konusunda ABD ve Türk
heyetleri anlasmış bulunmaktadır.
2 - Türk askerinin Irak' ın L-432B ve HN-034V olarak adlandırılan
(adlandırma ABD tarafından yapılmış olup neresi olduğu tam belli
değil, fakat Kuzey Irak olmadığı kesin, çünkü aşağıdaki maddelerden bu
anlaşılmaktadır) bölgeye gönderileceği kesinleşmiş bulunmaktadır.
Asker gönderilmesine Ekim ayının ortalarında başlanacak ve sevkiyat 1
ay kadar sürecektir. İlk gönderilecek miktar 12.000 ila 16.000 asker
olup, ABD ve Türkiye tarafından belirlenecektir. Gönderilecek
birliklere ait tüm masraflar, mühimmat vb. Türkiye tarafından
sağlanacaktır. ABD sadece gerekli hallerde uydudan gözetleme desteği
taahhüt etmektedir.
Asker gönderilmesi yönünde hükümetçe hazırlanacak olan tezkerenin
reddedilmemesi için bazı milletvekilleri "ikna" edilecekler ve tezkere
garantiye alınacaktır. (Acaba ne tür ikna yöntemleri kullanılacak? O
belli değil...) Irak' ın 3 federatif bölgeye ayrılması, gerek ABD
gerekse Türk askeri heyetleri tarafından onanmıştır.
Buna göre Türk askerinin de ABD tarafından istenilen bölgede göreve
başlamasıyla ve Kürdistanın güney kanadının güvenlik altına
alınmasıyla kısa sürede dengelerin oluşacağı düşünülmektedir.
Kürdistan sınırları içinde kalacak olan Musul, Kerkük gibi
noktalardaki Türkmenlere Kürt vatandaşlığını kabul etmeleri veya
Bağdat (yada güneyinde kalan diğer bölgeler) gibi şehirlere göç
etmeleri konusunda iki temel seçenek sunulacaktır. Göç etme kararı
alan Türkmenlerin giderlerinin, Türk tarafının ısrarı sonucunda ABD
tarafından karşılanmasına karar verilmiştir. Göç eden Türkmenlerin
güvenliği de yine konvoylara eşlik edecek olan Türk askerlerince
sağlanabilecek olup, önerilen süreç 2 yılı kapsamaktadır.
ABD ve Türk yetkilileri gerekli hallerde Türk askerinin (ve
donanımlarının) arttırılması konusunda mutabıktırlar. Fakat görev
bölgesi ABD' nin onayladığı yerlerin dışına hiçbir şekilde
çıkmayacaktır.
3 - Gidecek olan Türk birliklerinin komutanı Türk olacak, fakat bu
komutan da doğrudan "koalisyon güçleri ortak komuta karargahı" ndan
(yani ABD-Ingiliz) emir alacaktır.
Görev sırasında yaralanarak uzun süreli tedaviye ihtiyaç duyacak olan
veya sakatlanma sonucu protez, vb. gibi araç-gereçlere ihtiyaç duyacak
olan Türk askerlerinin tedavileri ve protezleri ağırlık olarak ABD
tarafından temin edilecektir. Diğer yaralanma ve ölüm vb. giderleri
Türk tarafına ait olacaktır.
4 - ABD ve Türk tarafları, bundan böyle Kuzey Irak' taki Kürt
devletinin her türlü güvenliğini sağlama konusunda mutabık
kalmışlardır. Buna göre Türk askeri birliklerinin esas görevlerinden
biri Kürdistanın güneyden güvenliğini sağlamak olacaktır.
ABD tarafı, bunların karşılığında Türkiye'ye PKK-KADEK' in
etkisizleştirilmesi sözünü vermektedir, ancak yine ABD tarafından
Türkiye' nin makul bir süreçte (muhtemel süre 3-5 yıl olarak telaffuz
ediliyor) federasyona geçmesi konusundaki "hassasiyeti" hatırlatılmış
ve bundan böyle Türkiye Kürtlerinin federatif yapıya giden yollarının
tamamen açılması konusunda yeni bir uyarı yapılmıştır.
Bu konuda ABD ve Türk heyetleri arasında tam mutabakat sağlanmış olup,
"yerel yönetimler yasası" nın bir an önce hazırlıklarının tamamlanması
ve meclise sevk edilmesi kararlaştırılmıştır.
Ayrıca önümüzdeki yerel seçimlerde doğu ve güneydoğu il ve ilçelerinde
gösterilecek olan adayların Kürt ve olabildiğince HADEP, DEHAP ve PKK-
KADEK kökenli olmaları konusunda her türlü hassasiyet gösterilecektir.
Bu arada ABD, Türkiye' den MED-TV nin daha iyi izlenebilmesi için
gereken özenin gösterilmesi talebinde bulunmuş ve bu talep kabul
edilmistir.
Bunların dışında aralarında Leyla Zana, Vb. nin de bulunduğu eski
HADEP milletvekilleri ile bazı PKK-KADEK yöneticileri için uygun bir
zamanda af çıkartılacak, siyasete bıraktıkları yerden devam
edebilmeleri için gereken şeyler yapılacaktır.
5 - ABD ve Türk tarafları, gerekli görüldüğü hallerde Barzani ve
Talabani kuvvetleriyle işbirliği yapmayı, Irak direniş güçlerine karşı
ortak askeri harekat düzenlemeyi ve hatta kurulmakta olan Kürdistan
ordusunun belirli unsurlarını silahlandirmayı ve eğitmeyi taahhüt
etmektedirler.
Şu anda ABD, "Kürt ordusu" nun özellikle ağır silahlar ve bu tür
silahlarla ilgili eksikliklerini ve eğitim noksanlığını hızla telafi
etmeye çalışmaktadır.
Bu amaçla T676-034 no. lu gizli raporda belirtildiği üzere Kürdistan
ordusunda helikopter birlikleri (UH-1, puma, sikorsky ve puma' lardan
oluşacaktır), topçu taburları ve en az iki tank tugayı planlanmıştır.
Yine ABD tarafından Kürt kuvvetlerine "MLRS, stinger ve ATACMS"
roketleri ve lançerleri verilecektir. Kürt unsurlarının bu silahlara
yönelik eğitimine halihazırda başlanmış olup, gerekli hallerde Türk
askeri danışmanları da görev yapacaklardır.
Bu arada ileride gündeme getirilmesi planlanan iki veya üç yeni
tezkere ile sayıları 10.000 civarında olacak olan ABD kara
birliklerinin Türkiye' ye, özellikle doğu ve güneydoğu bölgelerine
konuşlandırılması konusunda ortak görüş belirlenmiştir.
Bu amaçla 2 yeni ABD üssü ve uydu istasyonları, yine ABD' nin uygun
göreceği yerlerde açılacak ve hizmete girecektir (tahmini süreç 2 yıl
olarak belirlenmiş bulunmaktadır).
Tüm bu noktalara gerek sivil gerek asker, hiçbir Türk vatandaşı girme
hakkına sahip olmayacak, sadece ABD yetkililerinin izin vereceği Türk
subayları, verilecek izin kapsamı içinde girme hakkı elde edecektir.
6 - ABD, Türkiye' nin gerek asker göndermeyi kabul etmesi, gerekse
Kuzey Irak Kürdistanı' nın kurulmasındaki engelleyici tutumundan
vazgeçmiş olması nedeniyle Türkiye' ye uzun vadeli krediler açmayı ve
hibe/kredili satış yoluyla yeni silahlar vermeyi taahhüt etmektedir.
Bu silahlar arasında kobra helikopterleri, güdümlü tanksavar füzeleri
ve bir miktar M-1 "abrams" tankı mevcuttur. Söz konusu tanklar iki yil
içinde (miktari 100 adet civarında telaffuz ediliyor) halen Irak' ta
görev yapmakta olan "iron horse" (neyin nesi ise?) birliklerinden
verilecektir.
Bununla birlikte, ABD verilecek olan silahların hiç bir şekilde
Türkiye Kürtleri' ne karşı kullanılmayacağı konusunda teminat
almıştır.
Öte yandan açılacak olan kredinin bir kısmının bir "jest" olarak IMF
şartına bağlanmayacağı konusunda mutabakat söz konusudur. Ayrıca Türk
stajyer subaylarının "ABD' deki eğitim ve staj" kontenjanlarının
arttırılacağı konusunda ABD tarafı söz vermiş bulunmaktadır. Buna
ilaveten genç Türk subaylarının ABD üs ve limanlarına yapacakları
gezilerin arttırılması konusunda ABD yeni kolaylıklar sağlayacaktır.
7 - Türk tarafı, kurulmakta olan "Güney Kürdistan" ile bundan böyle
her türlü iyi ilişkiler içinde olacağını, dostluk ve ticari ilişkiler
geliştireceğini taahhüt etmektedir.
Güney Kürdistan ile Türkiye' nin doğu ve güneydoğusunu oluşturan geniş
bir bölge içinde özellikleri ABD tarafından belirlenecek olan bir
"ortak ticari bölge" ve "serbest ticari" bölge anlayışı hakim
kılınacak, bu bölgeye makul bir süreç içinde Ermenistan' ın da dahil
edilmesi sağlanacaktır.
4 veya 5 yıllık bir geçis dönemi içinde söz konusu bölge, Türkiye' nin
federatif düzene geçmesinde baz oluşturacak ve bu sürecin sonunda
bölgeye özerklik verilecektir.
Türk tarafı nüfusunun %28.54 ünün Kürtlerce oluşturulduğunu artık
kabul etmekte ve üniter yapının bu gerçegin önünü kapatmaya
yetmediğini, gerçekçi ve küresel bir çözümün artık sadece federatif
yapıda yer almakta oldugunu kabul etmektedir.
ABD tarafı, Türk makamlarının bu görüşü paylaşmakta olmalarından
dolayı duyduğu hoşnutluğu kabul etmektedir ve tüm bunların ABD-Türkiye
dostluğunu pekiştirecek temel ögeler olarak gördüğünü belirtmektedir.
8 - ABD tarafı ayrıca, Kıbrıs' ta çözüm için yegane yolun "Annan
planı" olduğunu Türk tarafına bir kez daha bildirmiş olup, kati
tutumun gerçekçi olmadığı ve Denktaş' ın sert politikasının
yumuşatılması gerektiği konusunda Türk tarafı ile uzlaşmaya
varılmıştır. Konular Yunan makamları ile yapılacak görüşmelerde yine
ele alınacaktır.
Ayrıca Türk ordusunda asker mevcudu olarak % 28' lik (yaklaşık) bir
indirime gidilecek, ayrıca tank, top ve gemi sayısında indirime
gidilecektir. Türk ordusu, gelecekteki misyonunu, ABD' nin uygun
gördüğü şekilde "bölgesel güç" olmayı terkederek, lokal bir savunma
gücü konseptine indirgemeyi makul bulmakta ve geleceğin federasyon
ordusuna geçişindeki aşamaları ABD askeri yetkilileri ile görüşmeyi
benimsemektedir.
Ayrıca Türk tarafı, ileride oluşabilecek bölgesel krizlerde, ABD ile
ortak hareket etmeyi ve silah mevcudundaki eksiği, yine ABD' nin uygun
göreceği "takviyelerle" kapatmayı kabul emektedir.
CTO
