BAKIMA MUHTAÇ ÖZÜRLÜLERİN TESPİTİ YÖNETMELİĞİ

BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; bakıma muhtaç özürlülerin bildirimi, tespiti, değerlendirilmesi ile bakım hizmetlerine, bakım ücretlerine ve ödemelerine ilişkin usul ve esasları belirlemektir.

Kapsam
MADDE 2 –(Değişik: 23/10/2007-26679 RG/ 1 Md) (1) Bu Yönetmelik, her ne ad altında olursa olsun her türlü gelirleri toplamı esas alınmak suretiyle; kendilerine ait veya bakmakla yükümlü olduğu birey sayısına göre kendilerine düşen ortalama aylık gelir tutarı bir aylık net asgari ücret tutarının 2/3’ünden daha az olan bakıma muhtaç özürlüleri, bu özürlülere verilecek bakım hizmetlerini, hizmetlerin ücretlendirilmesini ve ücretlerin ödenmesini kapsar."

Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 24/5/1983 tarihli ve 2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanununun ek 7 nci maddesi hükmüne dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
(Değişik: 23/10/2007-26679 RG/ 2 Md)
a) Akraba: Bu Yönetmeliğin uygulanmasında, üveyler dahil olmak üzere bakıma muhtaç özürlünün; eşi, çocukları ile çocuklarının eşleri, ana ve babası ile bunların ana ve babası, torunları ile torunlarının eşleri, kardeşleri ile kardeşlerinin eşleri, kardeşlerinin çocukları ile kardeş çocuklarının eşleri, eşinin ana ve babası, eşinin kardeşleri, eşinin kardeşlerinin eşleri ile çocukları, amcaları ve amcalarının eşleri, amca çocukları ile bunların eşleri, halaları ile halalarının eşleri, hala çocukları ile bunların eşleri, dayıları ve dayılarının eşleri, dayı çocukları ile bunların eşleri, teyzeleri ve teyzelerinin eşleri, teyze çocukları ile bunların eşlerinden her birini,"
b) Bakıcı Personel: Bakıma muhtaç özürlülere bakım hizmeti sunabileceğine ilişkin Millî Eğitim Bakanlığı onaylı sertifikası veya başarı belgesi olan kişiyi,"
c) Bakıma Muhtaç Özürlü: Bu Yönetmeliğin uygulanmasında, özürlülük sınıflandırmasına göre ağır özürlü olduğu belgelendirilenlerden; günlük hayatın alışılmış, tekrar eden gereklerini önemli ölçüde yerine getirememesi nedeniyle hayatını başkasının yardımı ve bakımı olmadan devam ettiremeyecek derecede düşkün olduğu, her ne ad altında olursa olsun her türlü gelirleri toplamı esas alınmak suretiyle; kendilerine ait veya bakmakla yükümlü olduğu birey sayısına göre kendilerine düşen ortalama aylık gelir tutarının, bir aylık net asgari ücret tutarının 2/3’ünden daha az olduğu bakım raporu ile tespit edilenleri,"
d) Bakım Raporu: Bakım hizmetleri değerlendirme heyetinin; özürlüye ait veya bakmakla yükümlü olunan kişi sayısına göre özürlüye düşen ortalama aylık geliri belirlediği; özürlünün ve ailesinin sağlık ve psiko-sosyal durumunu tahlil ettiği; özürlünün bakıma muhtaçlığını, ihtiyaç duyduğu bakım hizmetlerini ve özürlüye verilecek bakım hizmet modellerini tespit ettiği ve genel çerçevesi Genel Müdürlükçe belirlenen raporu,"
e) Bireysel Bakım Planı: Bakıma muhtaç özürlünün bakımına ilişkin fiziksel, psiko-sosyal ve benzeri alanlarda yaşanan sorunları, bu sorunların sebepleri ve tespit edilen veriler dikkate alınarak hangi alanlarda ve süreçte bakıma ihtiyaçlarının olduğunun belirlenmesi, belirlenen ihtiyaçlar doğrultusunda yapılabilecek çalışmaları içeren ve genel çerçevesi Genel Müdürlükçe belirlenen planı,"
f) Genel Müdürlük: Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğünü,
g) İlçe Müdürlüğü: İlçe Sosyal Hizmetler Müdürlüklerini,
ğ) İl Müdürlüğü: İl Sosyal Hizmetler Müdürlüklerini,
h) (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/ 2 Md) Bakmakla Yükümlü Olunan Bireyler: Bu Yönetmeliğin uygulanmasında, üveyler dahil olmak üzere bakıma muhtaç özürlünün kendisi ile birlikte aynı evde yaşayan; eşi, çocukları ile ana ve babası, çocuklarının eşleri, evli olmayan torunları, ana ve babasının ana ve babası, evli olmayan kardeşleri, eşinin ana ve babası, eşinin evli olmayan kardeşleri, başka bir adreste bulunsa dahi evli olmayan ve eğitimini devam ettiren 25 yaşını tamamlamamış çocukları ile aynı durumdaki kardeşleri ya da eşinin kardeşlerini,

İKİNCİ BÖLÜM
Bakıma Muhtaç Özürlülerin Bildirimi, Tespiti ve Değerlendirilmesi

Bildirim
MADDE 5 – (1) Mülki amirler, sağlık kuruluşları, köy muhtarları, genel kolluk kuvvetleri ve belediye zabıta memurları, çevrelerinde bulunan bakıma muhtaç özürlüleri bakım hizmetlerinden yararlandırılması amacıyla il/ilçe müdürlüklerine bildirebilirler. Ayrıca, diğer kamu kurum ve kuruluşları, vatandaşlar, özürlülerin kendileri veya akrabaları da bildirimde bulunabilirler.
(2) Özürlünün bildirimini müteakiben özürlü veya talep edilen hizmetler hakkında bildirimde bulunan kişi ile il/ilçe müdürlüklerinde ön görüşme yapılır. Bakıma muhtaç özürlünün bakım hizmeti talebi doğrultusunda Bakım Hizmetleri Talep Formu düzenlenir.

İstenecek belgeler
MADDE 6 – (1) Bakıma muhtaç özürlünün başvurusunda, bakıma muhtaç özürlüden, ailesinden veya yasal temsilcisinden aşağıdaki belgeler istenir.
a) Vukuatlı nüfus kayıt örneği,
b) İkametgâh belgesi,
c) (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/ 3 Md)Özürlü sağlık kurulu raporu,
ç) (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/ 3 Md)Yatılı ve sürekli bakımı için resmi veya özel bakım merkezine yerleştirilecek olan; 18 yaşını tamamlamamış bakıma muhtaç özürlü için ilgili mahkemelerden alınacak, koruma altına alınması ve bir bakım merkezine yerleştirilmesi kararı ile velayet altında değil ise vesayet altına alınması ve vasi atanması kararı; 18 yaşını tamamlamış olup akıl hastalığı veya akıl zayıflığı sebebiyle işlerini görememesi veya korunması ve bakımı için kendisine sürekli yardım gerekmesi ya da başkalarının güvenliğini tehlikeye sokması nedenleriyle kısıtlanması gerekli bakıma muhtaç özürlü için ilgili mahkemelerden alınacak, kısıtlanması ve bir bakım merkezine yerleştirilmesi kararı ile velayet altında değil ise vesayet altına alınması ve vasi atanması kararı."
d) (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/ 3 Md) Bakmakla yükümlü olunan bireyler kapsamındaki kişilerin gelir ve mal durumuna ilişkin yazılı beyanı ve taahhüdü ile beyanın içeriğine dair belgeler,
e) İki adet vesikalık fotoğraf,
f) Varsa öğrenim durumunu gösterir belge veya sureti,
g) Özürlünün vasisi var ise, vesayete ve vasi atanmasına ilişkin mahkeme kararı,
ğ) Anne babanın boşanmış olması hâlinde, boşanmaya ilişkin mahkeme kararı,
(2) (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/ 4 Md) "(2) Birinci fıkranın (ç), (e), (f), (g) ve (ğ) bentlerinde belirtilen belgeler, bakım raporunun hazırlanmasından sonra da verilebilir.

İnceleme ve tespit
MADDE 7 – (1) Bakıma muhtaç özürlülerin incelenmesi il/ilçe müdürlüklerinin sorumluluğundadır.
(2) (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/ 5 Md) İl/ilçe müdürlüğüne bildirimi yapılan ve bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde belirtilen belgeleri tamamlanan özürlü ve ailesi hakkında, bakım hizmetleri değerlendirme heyeti, özürlüyü ve ailesini ikametgâhında, ikametgâh adresinde yaşamıyorlar ise fiilen yaşadıkları yerde ziyaret ederek, bakım raporunu hazırlar. Ayrıca, terk edilmiş ve kimsesiz özürlülerin bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde belirtilen belgeleri tamamlayamaması durumunda, İl Müdürlüğünce belgelerin tamamlanması için yardım sağlanır."
(3) (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/ 5 Md) Bakım raporunun hazırlanması sürecinde, özürlüye ait veya bakmakla yükümlü olunan birey sayısına göre özürlüye düşen gelir ile özürlünün ve ailesinin fiziksel, zihinsel, duygusal, psiko-sosyal ve demografik özellikleri ve özgeçmişleri, özrü ve özürlüyü kabullenme durumu tespit edilerek özürlünün hakları, yararlanabileceği özel eğitim, mesleki rehabilitasyon, tıbbi tedavi ve rehabilitasyon, sosyal yardımlar, koruyucu aile, evlat edindirme gibi hizmetler hakkında değerlendirme yapılır, varsa kanaat ve teklif belirtilir. Ayrıca gözlemlenen yaşam standardı ile beyan edilen gelir arasında farklılık görülmesi hâlinde, gelire ilişkin ilave bilgi ve belge istenir ve resmi veya özel kişi, kurum ve kuruluşların bilgilerinden yararlanılır. Bakmakla yükümlü olunan bireyler tanımında belirtilen tüm bireylerin gelirleri, toplam gelire dâhil edilir.".
(4) (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/ 5Md) Bakım raporunda özürlünün veya yasal temsilcisinin talebinin olumsuz olarak değerlendirilmesi halinde;
a) İl müdürlüğünce, özürlünün veya yasal temsilcisinin talebinin olumsuz değerlendirildiği, özürlüye veya yasal temsilcisine 30 gün içinde yazılı olarak bildirilir.
b) Özürlü veya yasal temsilcisi tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde bakım raporuna itiraz edebilir.
c) İtiraz talebi il müdürlüğünce değerlendirilir, gerek görülmesi hâlinde yeniden bakım raporu hazırlanması için farklı personelden oluşan bakım hizmetleri değerlendirme heyeti görevlendirilerek işlem yapılır. İtiraz konusu sağlık kurulu raporu kaynaklı ise il müdürlüğü durumu il sağlık müdürlüğüne bildirerek 16/7/2006 tarihli ve 26230 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmeliğin 10 uncu maddesine göre işlem yapılmasını ister. İl müdürlüğü yeni sağlık kurulu raporu doğrultusunda gerekli işlemi yapar."
(5) (Ek: 23/10/2007- 26679 RG/ 5 Md.) Bakıma muhtaç özürlü veya yasal temsilcisi, bakmakla yükümlü birey sayısındaki ve özürlünün ve bireylerin gelirlerindeki değişikliği bir ay içinde il müdürlüğüne bildirmek zorundadır."
(6) (Ek: 23/10/2007-26679 RG/ 5 Md.) Geliri hakkında yalan veya yanlış beyanda bulunan veya sahte belge veren veya gelirini saklayan kişi ile geliri hakkındaki değişikliği süresinde bildirmeyenler hakkında gerekli yasal işlem yapılır."
(7) (Ek: 23/10/2007- 26679 RG/ 5 Md.) Bakım raporunun hazırlanması sürecinde; acil durumların haricinde, Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde istenen belgelerin il müdürlüğüne teslim tarihi ve bakıma muhtaç özürlünün ikamet ettiği yerleşim bölgesi dikkate alınarak sıra ile işlem yapılır."
Başvurusu kabul edilen özürlüler için yapılacak işlemler
MADDE 8 – (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/ 6 Md) (1) Başvurusu kabul edilen ve dosyası tamamlanan bakıma muhtaç özürlüler için aşağıdaki işlemler yapılır.
a) Bakım raporu ve 6 ncı maddede belirtilen tüm belgeleri içeren dosya oluşturulur.
b) Bakım hizmetleri değerlendirme heyeti bakıma muhtaç özürlüye aynı ilde bakım hizmeti verilmesini öngörmüş ise önerilen bakım hizmetinin türü il müdürlüğünce onaylanır.
c) Bakım hizmetleri değerlendirme heyeti bakıma muhtaç özürlüye il dışında özel bakım merkezinde bakım hizmeti verilmesini öngörmüş ise dosya ilgili il müdürlüğüne gönderilir. Dosyanın gönderildiği il müdürlüğü öngörülen bakım hizmeti doğrultusunda gerekli işlemi yaparak onay verir veya öngörülen bakım hizmetinin verilemeyeceğini tespit etmesi hâlinde dosyayı iade eder.
ç) Bakım hizmetleri değerlendirme heyeti, bakıma muhtaç özürlüye Genel Müdürlüğe bağlı bakım ve rehabilitasyon merkezlerinde bakım hizmeti verilmesini öngörmüş ise dosya değerlendirilmek üzere Genel Müdürlüğe gönderilir."

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Bakım Hizmetleri

Bakım hizmetlerinin kapsamı
MADDE 9 – (1) Bakım hizmetleri, bakıma muhtaç özürlünün bakımına yönelik olarak kişisel bakım hizmetlerini ve psiko-sosyal destek hizmetlerini kapsar.
(2) Bakıma muhtaç özürlünün özellikleri dikkate alınarak aşağıda belirtilen bakım hizmetleri sunulur.
a) Kişisel bakım hizmetleri;
1) Banyo yaptırılması,
2) Tuvalet ihtiyacını gidermede yardım edilmesi ve gerektiğinde temizliğinin yapılması,
3) Tırnaklarının kesilmesi,
4) Saçlarının taranması,
5) Dişlerinin temizlenmesi,
6) Yemek ve içecek ihtiyacının giderilmesi,
7) El, yüz ve ayak temizliği,
Sakal tıraşının yapılması,
9) İstenmeyen tüylerin temizlenmesi,
10) Elbiselerinin giydirilmesi ve çıkarılması,
11) Burun ve kulak temizliğinin yapılması,
12) Yatağının temizlenmesi ve düzeltilmesi,
13) Odasının temizlenmesi,
14) Çamaşırlarının yıkanması,gibi hizmetleri içerir.
(15) (Ek: 23/10/2007-26679 RG/ 7 Md.) Tehlikelere karşı korunması ve gözetilmesi,
b) Psiko-sosyal destek hizmetleri;
1) Bakıma muhtaç özürlü ailesinin, özürlüyü ve özür durumunu kabullenmesine, bilgilendirilmesine yönelik kişisel veya grup çalışması yöntemiyle verilecek hizmetleri,
2) Bakıma muhtaç özürlünün özrünü, mevcut durumunu ve yerleştirildiği ortamı kabullenmesine, bilgilenmesine ve gelişim alanlarında desteklenmesine yönelik kişisel ve grup çalışması yöntemiyle verilecek hizmetleri,
3) Özürlü ve ailesinin sosyal hakları ve mevcut kaynakların kullanılmasına yönelik kişisel ve grup çalışması yöntemiyle verilecek hizmetleri,
4) Özürlünün bağımsız yaşama, sosyal hayata uyumuna ve katılımına yönelik sosyal, kültürel, sanatsal ve sportif etkinlikler ile düzenlenecek bu tür etkinliklere katılabilmesi için refakat hizmetleri,
5) Özürlünün terk edilme, reddedilme, özür durumunu kabullenememe, ümitsizlik, intihar etme, yalnızlık, sevgisizlik ve benzeri olumsuz duygulardan kurtarılmasına ve depresyon, stres ve benzeri durumların yaşanmasının engellenmesine yönelik kişisel veya grup çalışması yöntemiyle verilecek hizmetleri,
gibi psiko-sosyal destek hizmetleri içerir.

Değerlendirme heyetinin oluşturulması, çalışma usul ve esasları
MADDE 10 – (1) (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/ 8 Md) Bakım hizmetleri değerlendirme heyeti il ve ilçe müdürlüklerinde aşağıdaki şekilde oluşturulur;
a) Bakım hizmetleri değerlendirme heyeti; sosyal çalışmacı, psikolog, çocuk gelişimci, tabip, fizyoterapist, hemşire, sağlık memuru unvanına sahip kişiler arasından farklı mesleki unvanlara sahip en az üç kişiden Valilik onayıyla oluşturulur.
b) Bakım hizmetleri değerlendirme heyetinin başkanı il müdürlüğünce belirlenir.
c) Bakıma muhtaç özürlünün ve ailesinin fiziksel, zihinsel, duygusal, psiko-sosyal ve demografik özellikleri ve özgeçmişleri, özrü ve özürlüyü kabullenme durumunun tespit edilmesi, bakıma muhtaç özürlünün hakları, yararlanabileceği özel eğitim, mesleki rehabilitasyon, tıbbi tedavi ve rehabilitasyon, sosyal yardımlar, koruyucu aile, evlat edindirme gibi hizmetler hakkında değerlendirme yapılması için bakım hizmetleri değerlendirme heyetinde sosyal çalışmacı görevlendirilir.
ç) Sosyal çalışmacı bulunamaması hâlinde diğer mesleki unvana sahip personel (c) bendinde belirtilen tespit ve değerlendirmeyi yapar.
d) Bakım hizmetleri değerlendirme heyetinin il müdürlüğü ve bağlı kuruluşlarının kadrolarından oluşturulamaması hâlinde, ilde bulunan diğer resmî kurum ve kuruluşlarca sunulan hizmetlerin aksatılmaması kaydıyla, bu kurum ve kuruluşların kadrolarından yararlanılır.
e) İlde bulunan diğer resmî kurum ve kuruluşların imkânları çerçevesinde de üç farklı meslekten kişilerin bulunamaması durumunda, bakıma muhtaç özürlülerin mağdur edilmemesi ve gerekli işlemlerin yapılması için tercihen özürlülük alanında kurumda çalışan lisans eğitimi almış en az üç personel ile bakım hizmetleri değerlendirme heyeti tamamlanır.
f) İhtiyaç duyulması halinde, il müdürü haricindeki il müdür yardımcıları, ilçe müdürleri, şube müdürleri, kuruluş müdürleri ve kuruluş müdür yardımcıları ile iki veya üç yıllık yüksek öğretim programlarından mezun olarak öğretmen unvanına sahip personel de bakım hizmetleri değerlendirme heyetinde görevlendirilebilir."
(2) (Mülga: 23/10/2007-26679 RG/ 8 Md )
(3) (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/ 8 Md) İl müdürlüğünün ihtiyaç duyması hâlinde birden fazla bakım hizmetleri değerlendirme heyeti oluşturulur. Ayrıca ihtiyaç duyulması hâlinde birden fazla bakım heyeti için toplu görevlendirme yapılarak bir personelin farklı zamanlarda farklı bakım hizmetleri değerlendirme heyetinde görev yapması sağlanabilir,
(4) Bakım hizmetleri değerlendirme heyeti, üye tam sayısıyla toplanır ve oy çokluğuyla karar alır. Karara karşı olanlar ayrışık oyunu gerekçeli olarak yazarlar.
(5) Bakım hizmetleri değerlendirme heyeti, il müdürünün veya il müdürünün görevlendireceği il müdür yardımcısının gözetiminde çalışır.
(6) (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/ 8 Md) Bakım hizmetleri değerlendirme heyeti, bakıma muhtaç özürlünün; psiko-sosyal ve sağlık durumunu dikkate alarak bakım ihtiyacını ve bakım ihtiyacının nasıl giderileceğini belirleyerek bakım raporunu hazırlar,
(7) (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/ 8 Md) Bakım raporunun hazırlanmasında özürlünün ve ailesinin görüş ve talepleri de dikkate alınır.
( Akrabaları tarafından bakımı sağlanan özürlünün bireysel bakım planı bakım hizmetleri değerlendirme heyeti tarafından hazırlanır.
(9) Bakım raporunda, bu Yönetmeliğin 12 nci maddesinde belirtilen bakım türlerinden uygun görülenin teklifi yapılır. Ayrıca bakıma muhtaç özürlüye yönelik bakım hizmetinin yatılı veya gündüzlü hizmet türlerinden hangisinin verileceği belirlenir.
(10) Bakım raporunun içeriği Genel Müdürlükçe çıkarılacak genelge ile düzenlenir.
(11) Bakım hizmetleri değerlendirme heyeti, bakıma muhtaç özürlülere verilen bakım hizmetlerini takip eder, bakım merkezlerine ve kişilere rehberlik eder, il müdürlüğünün görevlendirmesi hâlinde kontrol hizmetlerini yürütür.
(12) (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/ 8 Md) Bakım hizmetleri değerlendirme heyetinde görevli bir personel, bakım hizmetinin bakıma muhtaç özürlünün akrabaları tarafından verilmesi hâlinde, yılda en az iki kez bakım hizmetini verecek kişiye, bakım hizmetinin verilmesinde uygulanacak usul ve esaslar dâhilinde rehberlik eder ve bakım hizmetinin bireysel bakım planı doğrultusunda verilip verilmediğini inceler, bakmakla yükümlü olduğu birey sayısında değişiklik olup olmadığını gözlemler ve gelirlerinde değişiklik olup olmadığı hakkında bilgi alır. Tespitlerine, gözlemlerine ve aldığı bilgilere ilişkin rapor hazırlayarak il müdürlüğüne bildirir. İl müdürlüğü raporun içeriğine göre işlem yapar."
(13) Bakım hizmetleri değerlendirme heyeti, merkezlerde verilen hizmetin uygunluğu konusunda yılda en az iki kez inceleme yapar, inceleme raporu hazırlar ve karar için il müdürlüğüne sunar.
(14) (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/ 8 Md) İl müdürlüğü inceleme raporunun içeriğini dikkate alarak gerekli işlemi yapar.

Bakım hizmetlerinin verilmesi
MADDE 11 – (1) Bakım hizmetleri aşağıdaki esaslara göre verilir.
a) (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/ 9 Md) Bakım hizmetleri, bakım raporu doğrultusunda; Genel Müdürlüğe bağlı bakım ve rehabilitasyon merkezlerinde, Genel Müdürlüğün izni ile açılan diğer resmî kurum veya kuruluşlara ait merkezlerde, gerçek veya özel hukuk tüzel kişilerine ait özel bakım merkezlerinde veya bakıma muhtaç özürlünün ikametgâhında verilir.
.
b) Bakım hizmetini verecek olan bakım merkezleri, bakım hizmetleri değerlendirme heyetince hazırlanan bakım raporu doğrultusunda bakıma muhtaç özürlünün bireysel özellikleri de dikkate alınarak bireysel bakım planını hazırlar.
c) Bakım hizmetinin bakıma muhtaç özürlünün akrabaları tarafından verilmesi durumunda bakım hizmetleri değerlendirme heyeti bireysel bakım planının uygulanması konusunda bakım hizmetini verecek kişiye rehberlik eder.
ç) Bireysel bakım planının içeriği ve uygulama esasları Genel Müdürlükçe belirlenerek genelge ile bildirilir.
(2) (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/ 9 Md) Bakım ücreti il müdürlüğünce ödenen bakıma muhtaç özürlünün vefat etmesi hâlinde, bakım hizmetini üstlenen özel bakım merkezi veya akrabası en geç on beş gün içinde durumu il müdürlüğüne bildirmek zorundadır. Aksi takdirde sorumlular hakkında hukuki ve idari işlem yapılır."
.
(3) Bakım ücreti il müdürlüğünce ödenen ve ikametgâhında bakılan bakıma muhtaç özürlünün ikametgâh adresinin değişmesi hâlinde, yeni ikametgâh adresinin bakımını üstlenen özel bakım merkezi veya akrabası tarafından en geç onbeş gün içinde il müdürlüğüne bildirilmesi zorunludur. Aksi takdirde sorumlular hakkında hukuki veya idari işlem yapılır
(4) (Ek: 23/10/2007-26679 RG/ 9 Md.) Bakıma muhtaç özürlüye bulunduğu ilin dışındaki bakım merkezlerinde de bakım hizmeti verilebilir."
(5) (Ek: 23/10/2007-26679 RG/ 9 Md.) Bakıma muhtaç özürlüye akrabanın bakım hizmeti vermesi hâlinde, bakıma muhtaç özürlü ile akrabanın aynı adreste ikamet etmesi esastır. Ancak, bakıma muhtaç özürlüye bakacak başka kişinin bulunamaması ve bakıma muhtaç özürlünün veya yasal temsilcisinin özel veya resmi merkezlerde bakım hizmeti almayı istememesi hâlinde; bakım hizmetleri değerlendirme heyetinin de bakım hizmetinin verilmesinde sorun veya yetersizlik olmayacağına kanaat getirmesi şartıyla, bakım hizmeti her gün rahatlıkla gelinip gidilebilecek yakınlıktaki farklı adresteki akraba tarafından da verilebilir. Bu durumda, bakıma muhtaç özürlünün yirmidört saat içindeki tüm bakım ihtiyacının giderilmesi ve fiilen en az sekiz saat bakıma muhtaç özürlü ile birlikte olunması ve bakım raporunda sekiz saatten az olmamak üzere kaç saat birlikte olunacağının belirtilmesi gereklidir."

Bakım türleri ve ücret ödeme şekilleri
MADDE 12 – (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/ 10 Md) – (1) Bakım türleri aşağıda belirtildiği şekildedir.
a) Bakım hizmetlerinin Genel Müdürlüğe bağlı bakım ve rehabilitasyon merkezlerinde verilmesi: Bakıma muhtaç özürlünün veya yasal temsilcisinin talep etmesi ve kapasitenin uygun olması hâlinde, bakım hizmetleri Genel Müdürlüğe bağlı bakım ve rehabilitasyon merkezlerinden alınabilir.
b) Bakım hizmetlerinin Genel Müdürlüğün izni ile açılmış olan diğer resmî kurum ve kuruluşlara ait bakım merkezlerinde verilmesi: Bakıma muhtaç özürlünün veya yasal temsilcisinin talep etmesi ve merkezin kabul etmesi hâlinde, bakım hizmeti Genel Müdürlüğün izni ile açılmış olan diğer resmî kurum ve kuruluşlara ait bakım merkezlerinden alınabilir. Bu durumda merkezin bağlı olduğu kurum ve kuruluşa Genel Müdürlük tarafından ödeme yapılmaz. İlgili kurum veya kuruluş bakıma ilişkin giderlerini kendi bütçesinden karşılar.
c) Bakım hizmetlerinin Genel Müdürlüğün izni ile açılmış olan özel bakım merkezlerinde verilmesi: Bakıma muhtaç özürlünün veya yasal temsilcisinin talep etmesi ve özel bakım merkezinin kabul etmesi hâlinde, bakım hizmeti Genel Müdürlüğün izni ile açılmış olan özel bakım merkezlerinden alınabilir. Bu durumda bakıma muhtaç özürlülere sunulan bakım hizmeti karşılığında, bakım ücreti merkeze il müdürlüğü tarafından aylık olarak ödenir.
ç) Bakım hizmetlerinin bakıma muhtaç özürlünün akrabası veya bakıcı personel tarafından ikametgâhında verilmesi: Bakıma muhtaç özürlünün veya yasal temsilcisinin talep etmesi hâlinde, bakım hizmeti Genel Müdürlüğün denetim ve rehberliğinde bakıma muhtaç özürlünün akrabası veya bakıcı personel tarafından bakıma muhtaç özürlünün veya akrabasının ikametgâhında verilebilir. Bu durumda bakıma muhtaç özürlülere sunulan bakım hizmeti karşılığında, bakım ücreti bakıma muhtaç özürlünün akrabasına veya bakıcı personeli istihdam eden özel bakım merkezine il müdürlüğü tarafından aylık olarak ödenir."

Bakım ücretleri
MADDE 13 – (1) Bakıma muhtaç özürlülere verilecek bakım hizmeti karşılığında ödenecek ücret tutarları aşağıda belirtilmiştir.
a) Yatılı bakım merkezlerinden, günde yirmidört saat süreyle bakım hizmeti alan bakıma muhtaç özürlüler için iki aylık net asgari ücret tutarında,
b) Gündüzlü bakım merkezlerinden, günde sekiz saat süreyle tam gün hizmet alan bakıma muhtaç özürlüler için bir aylık net asgari ücret tutarında,
c) Gündüzlü bakım merkezlerinden, günde dört saat süreyle yarım gün bakım hizmeti alan bakıma muhtaç özürlüler için bir aylık net asgari ücretin yarısı tutarında,
ç) (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/ 11 Md) Gündüzlü veya yatılı bakım merkezlerinde istihdam edilen bakıcı personel tarafından bakıma muhtaç özürlünün ikametgâhında günde üç saat süreyle hizmet alan bakıma muhtaç özürlüler için bakım merkezine bir aylık net asgari ücret tutarında,
d) Akrabaları tarafından günde yirmidört saat süreyle bakılan bakıma muhtaç özürlüler için bir aylık net asgari ücret tutarında,
ödeme yapılır.
(2) Birinci fıkranın (a) ve (d) bentlerinde belirtilen hizmetlerin, tatil günleri dâhil haftanın yedi günü verilmesi esastır. Aynı fıkranın (b), (c) ve (ç) bentlerinde belirtilen hizmetlerin haftanın altı günü, dini ve millî bayramlar hariç olmak üzere verilmesi esastır.
(3) (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/ 11Md) Birinci fıkranın (ç) bendine göre bakıcı personel bir günde en çok üç bakıma muhtaç özürlüye hizmet verebilir. Ancak, bir bakıcı personelin haftalık toplam çalışma süresi, yıllık fazla çalışma süresi dâhilinde yaptırılacak fazla çalışmalar hariç, 4857 sayılı İş Kanunun 63 üncü maddesinde belirtilen çalışma süresini geçemez ve bakım hizmetleri ücretlerinin ödenmesinde, haftalık çalışma sürelerine uyulup uyulmadığı takip edilir. Bakıcı personele fazla çalışma yaptırılmasından dolayı Kurum tarafından ilave bakım ücreti ödenmez. Bir akraba, (d) bendi kapsamında bakıma muhtaç bir özürlüye veya bakmakla yükümlü olunan bireyler tanımındaki aynı evde yaşayan bakıma muhtaç iki özürlüye bakım hizmeti verebilir."

Ödeme usul ve esasları
MADDE 14 – (1) Bakım Hizmeti karşılığında yapılacak ödemelerin usul ve esasları aşağıda belirtilmiştir.
a) Bakıma muhtaç özürlüye akrabaları tarafından ikametgâhında bakım hizmetinin verilmesi durumunda, bakım ücreti aşağıdaki belgelere istinaden bakım hizmetini veren kişiye, bakım hizmetinin verilmesini takip eden ay içinde il müdürlüğü tarafından ödenir.
1) (Mülga: 23/10/2007-26679 RG/ 12 Md )
2) Bu Yönetmeliğin 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine istinaden alınmış olan onay.
b) Bakıma muhtaç özürlüye özel bakım merkezinde veya merkezin görevlendirdiği bakıcı personel tarafından ikametgâhında bakım hizmetinin verilmesi durumunda, bakım ücreti aşağıdaki belgelere istinaden merkeze, bakım hizmetinin verilmesini takip eden ay içinde il müdürlüğü tarafından ödenir.
1) Merkez tarafından onaylanmış Bireysel Bakım Planı.
2) Merkezin bakım ücretini almaya yetkili kıldığı kişiye ilişkin noter senedinin fotokopisi.
3) Merkezin açılış izin onayının fotokopisi.
4) Bu Yönetmeliğin 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine istinaden alınmış olan onay.
5) Merkezin hizmet verdiği tüm bakıma muhtaç özürlülerin isim listesi.
6) (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/ 12Md) Merkezde görevli personele ilişkin aylık sosyal sigorta prim bildirgeleri."
c) Yukarıda belirtilen belgelere ilave olarak Merkezi Yönetim Harcama Belgeleri Yönetmeliğinde istenen hizmet alımına ilişkin belgeler de ödeme belgesine bağlanır.
(2) Bakıma muhtaç özürlünün herhangi bir nedenle bakım hizmetinden yararlanmayacak şekilde hizmet aldığı yerden izinli alınması hâlinde durum bakım hizmetini üstlenen özel bakım merkezine veya akrabasına ve il müdürlüğüne, bakıma muhtaç özürlü veya yasal temsilcisi tarafından en geç bir hafta öncesinden yazılı olarak bildirilir.
(3) Bakıma muhtaç özürlünün herhangi bir nedenle izinli alınması hâlinde, bakım hizmetinden faydalanmayacağından, bu süreler dâhilinde geçen gün sayısı, aylık ödenmesi gereken bakım ücretinden günlük bakım ücreti hesaplanarak düşülür.

(Ek: 23/10/2007-26679 RG/ 13 Md.) "Özel huzurevleri ve yaşlı bakım merkezlerinde bakım hizmeti
EK MADDE 1 –(Ek: 23/10/2007-26679 RG/ 13 Md.)
Bakıma muhtaç özürlüler için özel birim oluşturmaları, 30/7/2006 tarihli ve 26244 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bakıma Muhtaç Özürlülere Yönelik Özel Bakım Merkezleri Yönetmeliği kapsamında istenen şartları yerine getirmeleri ve özel bakım merkezi açılış izni almaları kaydıyla, 3/9/1997 tarihli ve 23099 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Özel Huzurevleri ve Yaşlı Bakımevleri Yönetmeliği kapsamında açılan ve faaliyet gösteren kuruluşlar bedensel özrü veya yaşlılığa bağlı hastalığı nedenleriyle bakıma muhtaç özürlü olanlara da bakım hizmeti verebilir.
"Bakım hizmetinin vasi tarafından verilmesi
EK MADDE 2 – (Ek: 23/10/2007-26679 RG/ 13 Md.)
Bakıma muhtaç özürlünün veya vasisinin resmi veya özel bakım merkezinden bakım hizmeti almayı istememesi ve bakımını üstlenecek akrabası da bulunamaması halinde; vasisinin bakım hizmetini vermeyi talep etmesi ve bakım hizmetleri değerlendirme heyetinin uygun görmesi şartıyla, vasi bu Yönetmelikteki esaslar dâhilinde akraba kabul edilerek bakıma muhtaç özürlüye bakım hizmeti verebilir ve bu hizmet karşılığında bakım ücreti alabilir."
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Son Hükümler

Yürürlük
MADDE 14 – (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/ 14 Md) Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü, Özürlüler İdaresi Başkanlığı, Maliye Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığınca müştereken hazırlanan bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme
MADDE 15 – (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/ 15 Md) Bu Yönetmelik hükümlerini Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürü yürütür.

BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, resmî kurum ve kuruluşların bünyesinde açılacak bakıma muhtaç özürlülere yönelik bakım merkezlerinin açılış izni, çalışma şartları, personel standardı ile denetlenmelerine ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü dışındaki diğer resmî kurum ve kuruluşların bünyesinde açılacak olan bakıma muhtaç özürlülere yönelik bakım merkezlerini kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 24/5/1983 tarihli ve 2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanununun 9 uncu maddesinin (g) bendi ile 34, 35, ve ek 7 nci maddesi hükümlerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/ 1 Md)Bakıcı Personel: Bakıma muhtaç özürlülere bakım hizmeti sunabileceğine ilişkin Millî Eğitim Bakanlığı onaylı sertifikası veya başarı belgesi olan ve merkezde veya merkeze bağlı olarak bakıma muhtaç özürlünün ikametgâhında bakım hizmeti sunan kişiyi,
b) Bakıma Muhtaç Özürlü: Özürlülük sınıflandırmasına göre ağır özürlü olduğu belgelendirilenlerden, günlük hayatın alışılmış, tekrar eden gereklerini önemli ölçüde yerine getirememesi nedeniyle hayatını başkasının yardımı ve bakımı olmadan devam ettiremeyecek derecede düşkün olan kişiyi,
c) Bireysel Bakım Planı: Bakıma muhtaç özürlünün bakımına ilişkin fiziksel, psiko-sosyal ve benzeri alanlarda yaşanan sorunları, bu sorunların sebepleri ve tespit edilen veriler dikkate alınarak hangi alanlarda ve süreçte bakıma ihtiyacının olduğunun belirlenmesi, belirlenen ihtiyaçlar doğrultusunda yapılabilecek çalışmaları içeren ve genel çerçevesi Genel Müdürlükçe belirlenen planı,
ç) Genel Müdürlük: Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğünü,
d) İlçe Müdürlüğü: İlçe Sosyal Hizmetler Müdürlüklerini,
e) İl Müdürlüğü: İl Sosyal Hizmetler Müdürlüklerini,
f) Merkez: Bakıma muhtaç özürlülerin bakımı için yatılı ve/veya gündüzlü hizmet veren, resmî kurum veya kuruluşlar tarafından açılan ve sosyal hizmet kuruluşu statüsünde olan bakım kurumlarını,
g) (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/ 1 Md) Mesleki Personel: Bu Yönetmeliğin uygulanmasında; aldığı lisans eğitimi ile sosyal çalışmacı, psikolog, çocuk gelişimci, fizyoterapist unvanına sahip olan personeli,
h) Sağlık Personeli: Bu Yönetmeliğin uygulanmasında; hemşire veya sağlık memuru unvanına sahip olan personeli,
ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM
Merkez Açma, Hizmete Başlama, Personel Hareketleri, Devir, Nakil ve Kapatma

Merkeze ad verme
MADDE 5 – (1) Merkez adlarında, resmî ve diğer özel bakım merkezlerinde kullanılan ad ve unvanlar ile yabancı dildeki kelime ve deyimler kullanılmaz.
(2) Merkez adında hizmet verilecek özür gurubu belirtilmez.

Merkez açmak için dosyaların tamamlanma süresi
MADDE 6 – (1) Merkez açmak isteyen resmî kurum ve kuruluşlar, 7 nci maddede belirtilen resmî yazının yazıldığı tarihi müteakiben üç ay içinde dosyalarını tamamlayarak il müdürlüğüne teslim eder. Bu süre içinde dosyalarını teslim etmeyen kurum veya kuruluşların başvurusu iptal edilir.

Merkez açmak için başvurunun yapılması ve değerlendirilmesi
MADDE 7 – (1) Merkez açmak isteyen resmî kurum veya kuruluşlar, hizmete açılmak istenen merkezin adını, bakım hizmeti verilecek özür grubunu veya gruplarını, hizmetin yatılı veya gündüzlü olarak verileceğini ve hizmet verilecek binanın adresini belirten dilekçe ile bu Yönetmeliğin 8 inci maddesinde belirtilen belgelerle birlikte il müdürlüğüne başvururlar.
(2) İl müdürlüğünce görevlendirilecek üç mesleki personel otuz iş günü içinde merkez binasının fizikî özelliklerini adrese giderek, belgeleri ise dosya üzerinden inceler. Merkez binasının ve merkezi açacak resmî kurum veya kuruluşun ve müdürün uygun görülmesi hâlinde tutanak hazırlanır. Tutanağın bir nüshası merkezin açılışına ilişkin diğer işlemlerin başlatılması ve dosyanın tamamlanması için resmî yazı ekinde resmî kurum veya kuruluşun yetkilisine verilir.

Müdürden istenecek belgeler
MADDE 8 – (1) Müdür olacak kişiden aşağıdaki belgeler istenir.
a) Nüfus cüzdanı örneği,
b) İkametgâh belgesi,
c) Adlî sicil kaydı,
ç) Sağlık kurulu raporu,
d) Lisans eğitimine sahip olduğunu belgeleyen öğrenim belgesi,
e) Daha önce bu alanda çalışmış ise çalıştığı kuruluşlara veya daha önce bu alanda çalışmamış ise çalışmadığına ilişkin yazılı beyanını içeren belge,
f) Kamu personel kanunlarına tabi olarak çalışmayanlar için iş sözleşmesi.

Müdür olacak kişilerde aranan genel şartlar
MADDE 9 – (1) Müdür olacak kişilerde, kamu personel kanunlarına tabi olarak çalışmıyorsa aşağıdaki şartlar aranır.
a) Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak.
b) Medenî hakları kullanma ehliyetine sahip olmak.
c) Taksirli suçlar ile kısa süreli hapis cezasına seçenek yaptırımlara çevrilmiş veya aşağıdaki sayılan suçlar dışında tecil edilmiş hükümler hariç olmak üzere, altı aydan fazla hapis veyahut affa uğramış olsalar bile Devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlarla, basit ve nitelikli zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyeti kırıcı suçtan veya kaçakçılık, resmî ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, Devlet sırlarını açığa vurma suçlarından dolayı hükümlü bulunmamak.

Merkezde çalıştırılacak diğer personel için istenecek belgeler
MADDE 10 – (1) Merkezde çalıştırılacak personel için aşağıdaki belgeler istenir.
a) Personelin çalışma talebine ve yapmak istediği işe ilişkin dilekçe,
b) Nüfus cüzdanı örneği,
c) İkametgâh belgesi,
ç) Öğrenim durumunu gösterir belge,
d) Adlî sicil kaydı,
e) Sağlık kurulu raporu,
f) Daha önce bu alanda çalışmış ise çalıştığı kuruluşlara veya daha önce bu alanda çalışmamış ise çalışmadığına ilişkin yazılı beyanını içeren belge,
g) Kamu personel kanunlarına tabi olarak çalışmıyorsa iş sözleşmesi.

Merkez hizmet binası için istenecek belgeler
MADDE 11 – (1) Merkezin açılacağı binaya ait aşağıdaki belgeler istenir .
a) Binanın resmî kurum veya kuruluşa ait olduğunu gösterir belge veya kira kontratı örneği,
b) Binanın belediye imar müdürlüğünden alınacak tasdikli yapı kullanma izin belgesi örneği ve binanın bütün bölümlerini gösterir tasdikli planı,
c) Merkezin yerleşimini ve hizmet bölümlerini gösterir kroki,
ç) Tefrişten sonra merkezin hizmet bölümlerini, kullanım alanlarını, dış cephesini ve tabelasını gösteren fotoğraflar veya video CD/DVD/fotoğraf CD,
d) Yangın güvenliği yönünden itfaiye müdürlüğünden alınacak rapor,
e) Binanın trafik emniyetine uygun bir yerleşim alanında olduğuna dair il emniyet trafik şube müdürlüğünden alınacak rapor,
f) Binanın asayiş yönünden uygun bir yerleşim alanında olduğuna dair il emniyet müdürlüğünden alınacak rapor,
Açılış izni için yapılacak işlemler
MADDE 12 – (1) Açılış izni için aşağıda belirtilen işlemler yapılır.

a) (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/2 Md) Açılış izni için gerekli olan ve bu Yönetmeliğin 9, 10 ve 11 inci maddelerinde belirtilen belgeler iki dosya hâlinde hazırlanarak, incelenmek üzere resmî kurum ve kuruluş yetkilisi tarafından il müdürlüğüne teslim edilir. İl müdürlüğünce görevlendirilen en az üç mesleki personel tarafından otuz iş günü içinde dosya ve merkezin fiziksel ve tefriş koşulları yerinde incelenerek uygun görülmesi hâlinde merkez açılış izin raporu düzenlenir.
b) İki dosya olarak düzenlenen tüm belgelerin belirlenen esaslara uygun olması hâlinde, merkezin hizmete açılması il müdürlüğünün teklifi ve valilik onayı ile gerçekleşir. İl müdürlüğü tarafından açılış izin belgesi ve müdür belgesi düzenlenir.
c) İl müdürlüğünce onaylanan dosyanın aslı il müdürlüğünde kalır. Diğer sureti imza karşılığı resmî kurum veya kuruluş yetkilisine verilir. Açılış izin belgesinin ve müdür belgesinin bir nüshası bilgi için Genel Müdürlüğe gönderilir.
ç) Açılış izin belgesi ve müdür belgesi merkezin görülebilecek bir yerine asılır.
d) Açılış izin belgesi verilen her merkezin işveren ve işyerinin adı ve yaptığı işin niteliği il müdürlüğü tarafından bir ay içinde çalışma müdürlüğüne ve defterdarlığa da bildirilir.

Merkezin hizmete başlaması
MADDE 13 – (1) Açılış izin belgesi düzenlenen ve zorunlu personelini tamamlayan merkez hizmete başlar.
(2) Zorunlu personelin tamamlanması için 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa göre atanması veya personel ile iş sözleşmesinin yapılmış olması yeterlidir.

Merkeze kabul edilecek bakıma muhtaç özürlüler
MADDE 14 – (1) Merkeze, zihinsel, bedensel ve ruhsal özür grupları aşağıda belirtilen yaş ve cinsiyet durumları dikkate alınarak ayrı gruplar hâlinde kabul edilir. Merkez açılış izin belgesinde de bu gruplardan hangilerine hizmet sunulacağı belirtilir.
a) 0 – 6 yaş kız ve erkek,
b) 7 – 12 yaş kız ve erkek,
c) 13 – 18 yaş kız,
ç) 13 – 18 yaş erkek,
d) 19 ve üzeri yaş kız,
e) 19 ve üzeri yaş erkek.

Çalıştıılacak personel için yapılacak işlemler
MADDE 15 – (1) Merkezde çalıştırılacak personel için aşağıda belirtilen işlemler yapılır .
a) Personel, kamu personel kanunlarına göre atanmış ise atama kararının bir örneği,
b) Personel, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanunu hükümlerine göre istihdam edilmiş ise 8 inci ve 10 uncu maddelerde belirtilen belgeler,
il müdürlüğüne gönderilir.
(2) Merkezde görevli tüm personel, adını ve görevini belirten fotoğraflı kimlik kartını görevi süresince yakasında taşır.

Görevden ayrılan personelin bildirimi
MADDE 16 – (1) Merkezden ayrılan, vefat eden veya görevine son verilen personel en geç bir ay içinde il müdürlüğüne bildirilir.

Müdürün izine ayrılması
MADDE 17 – (1) Müdürün çeşitli nedenlerle izine ayrılması hâlinde merkezde çalışan bir mesleki personel vekil bırakılır, müdür izine ayrılmadan önce kullanılacak izin süresi ve müdürlüğe vekâlet edecek mesleki personel il müdürlüğüne bildirilir. Müdür değişikliği
MADDE 18 – (1) Müdürün görevinden ayrılması veya görevine son verilmesi hâlinde; durum en geç yedi gün içinde il müdürlüğüne bildirilir. Müdürün ayrılmasını müteakiben otuz gün içinde merkez için yeni müdür belirlenir ve belgeleri il müdürlüğüne teslim edilir.
(2) Müdür şartlarını taşıyan kişi bulunamaması hâlinde, merkeze otuz gün daha ilave süre verilir. İlave süreye rağmen müdür bulamayan merkezin hizmetleri durdurulur. Otuz günlük ek süre, bir takvim yılı içinde ancak bir kez verilir.

Nakil işlemleri
MADDE 19 – (1) Merkezin başka bir binaya taşınmak istenmesi hâlinde;
a) Merkezin yeni binasının adresini bildiren bir dilekçe ile il müdürlüğüne başvurulur,
b) İl müdürlüğünün görevlendirdiği en az iki mesleki personel otuz iş günü içinde merkez binasının fiziki özelliklerini adrese giderek inceler. Merkez binasının uygun görülmesi hâlinde tutanak düzenlenir. Tutanağın bir nüshası merkezin nakline ilişkin diğer işlemlerin başlatılması ve dosyanın tamamlanması için resmî yazı ekinde resmî kurum veya kuruluş yetkilisine verilir. Ayrıca merkezin yeni adresinde de geçici faaliyet gösterebilmesi için geçici çalışma izin belgesi düzenlenerek merkeze resmî yazı ekinde gönderilir,
c) Geçici çalışma izin belgesinin düzenlendiği tarihten itibaren iki ay içinde 11 inci maddede belirtilen belgeler tamamlanarak iki dosya hâlinde, incelenmek üzere resmî kurum veya kuruluş yetkilisi tarafından il müdürlüğüne teslim edilir,
ç) Tüm belgelerin belirlenen esaslara uygun olması hâlinde, merkezin yeni adresine nakline ilişkin olarak il müdürlüğünün teklifi ile valilik onayı alınır. İl müdürlüğü tarafından yeniden açılış izin belgesi düzenlenir,
d) Tüm belgelerin, il müdürlüğünce onaylanan iki dosyadan aslı il müdürlüğünde kalır. Dosyanın diğer nüshası ve açılış izin belgesi imza karşılığı resmî kurum veya kuruluş yetkilisine verilir. Nakil onayı ve açılış izin belgesinin tasdikli örneği bilgi için Genel Müdürlüğe gönderilir.

Şube açma işlemleri
MADDE 20 – (1) Şube açılış izni için yeni merkez açılışındaki gibi işlem yapılır. Her şube için ayrı müdür ve personel istihdamı zorunludur.

Ek birim açma işlemleri
MADDE 21 – (1) Mevcut merkez binası ile fizikî açıdan bağlantılı olan yeni yerlerin merkez binasına ilave edilmesinin istenmesi hâlinde nakil işlemlerinde olduğu gibi müracaat edilir ve işlemler gerçekleştirilir.

Merkezin resmî kurum veya kuruluş tarafından kapatılması
MADDE 22 – (1) Merkezin resmî kurum veya kuruluş tarafından kapatılması durumunda;
a) Resmî kurum veya kuruluş, en az bir ay önceden il müdürlüğüne, personele, bakıma muhtaç özürlüye ve ailesine yazılı olarak merkezi kapatma isteğinde olduğunu ve merkezi kapatacağı tarihi bildirir.
b) Merkeze ait açılış izin belgesini il müdürlüğüne teslim eder.
c) İl müdürlüğü merkezin usulüne uygun olarak kapandığını ve kapatılma tarihini Genel Müdürlüğe bildirir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Merkez Personelinin Nitelikleri, Görev, Yetki ve Sorumlulukları

Merkezde çalıştırılacak personel
MADDE 23 – (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/3 Md) (1) Merkezde, aşağıda belirtilen personel çalıştırılır. Ancak, mesleki personel içinde yer alan çocuk gelişimci, merkez 0 – 18 yaş grubuna; fizyoterapist, merkez bedensel özürlülere hizmet verecek ise çalıştırılabilir.
a) Gündüzlü hizmet veren merkezlerde; Müdür, mesleki personel, sağlık personeli, büro memuru, bakıcı, hizmetli, yemek kuruluşta yapılıyorsa aşçı ve merkezin ihtiyaç duyduğu diğer personel.
b) Yatılı hizmet veren merkezlerde; Müdür, mesleki personel, sağlık personeli, büro memuru, bakıcı, güvenlik görevlisi, hizmetli, yemek kuruluşta yapılıyorsa aşçı ve merkezin ihtiyaç duyduğu diğer personel."

Zorunlu çalıştırılması gereken personel sayısı
MADDE 24 – (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/4 Md) (1) Merkezde müdürün haricinde zorunlu çalıştırılması gereken personel sayısı aşağıda belirtilmiştir.
a) Gündüzlü hizmet veren merkezde, bakılan her kırk sekiz bakıma muhtaç özürlü için iki mesleki personel ve bir sağlık personeli; her altı bakıma muhtaç özürlü için bir bakıcı olmak üzere personel çalıştırılır.
b) Yatılı hizmet veren merkezde, ulusal bayram ve genel tatil günleri haricindeki haftanın altı iş gününde gündüz postasında, merkezde bakılan her kırk sekiz bakıma muhtaç özürlü için iki mesleki personel ve bir sağlık personeli çalıştırılır. Merkezde ulusal bayram ve genel tatil günleri ile gündüz postası haricindeki çalışma saatlerinde ise nöbet sorumlusu olarak bir mesleki personel veya sağlık personeli çalıştırılır. Merkezde, 07.00-15.00 saatleri arasında her 6 bakıma muhtaç özürlü için bir bakıcı personel; 15.00-23.00 saatleri arasında her 12 bakıma muhtaç özürlü için bir bakıcı personel; 23.00-07.00 saatleri arasında her 24 bakıma muhtaç özürlü için bir bakıcı personel görev yapacak şekilde bakıcı personel çalıştırılır. Bakıcı personelin çalışma saatleri işlerin yoğunluğu dikkate alınarak en fazla iki saat kadar ileriye veya geriye alınabilir.
(2) Merkez gerekli görmesi halinde, birinci fıkranın (b) bendinde belirtilen çalışma saatlerinde toplam çalıştırılması gerekli bakıcı personel sayısından az olmamak şartıyla, farklı özürlü gruplarında farklı sayıda bakıcı personel çalıştırabilir.
(3) Müdürün 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (g) bendinde belirtilen unvanlara sahip kişilerden olması hâlinde, merkezde çalıştırılması gereken zorunlu mesleki personel sayısına dâhil edilir."

2Merkezde çalışacak personelin görev, yetki ve sorumlulukları
MADDE 25 – (1) Merkezde çalışacak personelin görev, yetki ve sorumlulukları aşağıda belirtilmiştir.
a) Müdür, merkezin idari, mali, hukuki, mesleki ve diğer tüm işlerini hizmetin amacına ve mevzuata uygun olarak yürütülmesinden kendi resmî kurum ve kuruluşu adına birinci derecede sorumludur. Müdür, il müdürlüğü ve diğer kurum ve kuruluşlara karşı merkezi temsil eder. Mesleği ile ilgili programların uygulanmasında görev alır. Diğer meslek elemanları, idari anlamda müdüre bağlı olarak çalışmalarını sürdürür. Bir kişi birden fazla merkezin müdürü olamaz ve ilgili mevzuatı gereğince ticaret ve diğer kazanç getirici faaliyetlerde bulunamaz.
b) Mesleki personel, mesleği ile ilgili yetki ve sorumlulukları uhdesinde bulunmakla birlikte bu Yönetmeliğin 28 inci maddesinin (b) bendinde belirtilen hizmetleri yürütür. Ayrıca bakıcı personelin hizmetlerini yönlendirir.
c) Sağlık personeli;
1) Acil durumlarda mesleğinin gerektirdiği uygulamaları yapmak,
2) Merkez ortamını ısı, ışık, havalandırma, temizlik yönünden değerlendirmek ve gerekli tedbirlerin alınmasını sağlamak,
3) İlaçların güvenli bir şekilde temin edilmesini ve saklanmasını sağlamak,
4) Narkotik ilaçların kullanımını, saklanmasını, kontrolünü ve kayıtlarını tutmak, bu konuya ilişkin talimatlara uyulmasını sağlamak,
5) Verilen hizmetler ile ilgili kayıtları doğru, eksiksiz ve zamanında tutmak,
6) Özürlülerin muayene, tetkik ve tedavi amacıyla randevularını almak, transferi için gerekli planlamaları yapmak,
7) Özürlülerin tedavileri ve tıbbi rehabilitasyon sürecinde sağlık kurumlarında bulunan sağlık personeli ile işbirliği yapmak,
Özürlü bireylerin sağlık kurumlarınca önerilen tedavinin uygulanması için gerekli takip ve uygulamaları sağlamak,
9) Koruyucu sağlık hizmetlerine ilişkin olarak bakıcı personele gerekli rehberlik hizmetlerini yapmak,
10) Özürlü bireylerin kullanacakları ilaçları kullanıp kullanmadıklarını takip etmek, enjeksiyon ve pansumanlarını yapmak,
11) Sağlıklı bir bakım ortamının oluşması için koruyucu sağlık hizmetleri anlamında gerekli kontrolleri yapmak ve bakıcı personelce bu hizmetlerin yapılmasını sağlamak ve bu amaçla merkez müdürü ile işbirliği yapmak,
12) Düzenli ve yeterli soluk alıp verme, yeme, içme, boşaltım, güvenli bir çevre sağlama, kişisel temizlik, giyinme, vücut ısısı kontrolü, hareketlilik, yeterli uyku gibi özürlü bireylerin günlük yaşam aktivitelerine yönelik olarak fizyolojik ihtiyaçların karşılanması aşamalarında; gerekli mesleki uygulamaları yapmak, bu ihtiyaçların karşılanıp karşılanamadığını takip etmek ve bakıcı personelce verilmesi gereken hizmetlerin yapılmasını sağlamak.
ç) Bakıcı personel;
1) Sorumlu bulunduğu gruptaki bakıma muhtaç özürlü bireylerin kişisel bakım ile ilgili tuvalet eğitimi, yeme içme, banyo, el yüz temizliği, giyinme soyunma gibi günlük, haftalık, aylık ihtiyaçlarını karşılamak ve/veya yardım etmek ve/veya takip etmek,
2) Sorumlu olduğu grubun bakım, temizlik ve düzeninin sağlanmasına yardımcı olmak.
d) Diğer personel; aşçı, hizmetli, güvenlik görevlisi, berber, şoför, terzi, teknisyen ve büro görevlisi gibi personel sorumlu müdürün verdiği görevleri yapar.

Hizmet içi eğitim
MADDE 26 – (1) Merkez, istihdam ettiği personele göreve başladığı tarihten itibaren ilk üç ay içinde bir kez ve göreve başladıktan sonra da yılda en az bir kez olmak üzere her defasında en az kırk beşer saatlik kuramsal ve uygulamalı hizmet içi eğitim verir.

Stajyer öğrenci uygulaması
MADDE 27 – (1) Üniversitelerin psikoloji, sosyal hizmetler, çocuk gelişimi ve hemşirelik alanlarında lisans veya lisans üstü öğrenim gören öğrencilerin merkezde staj yapabilmeleri için, bölümlerinden/okullarından alınan staj yapacakları alanı ve süreyi belirten bir yazı ile merkeze başvurmaları istenir. Stajyer öğrencilerin mesleki personel ile birlikte gözlem ve uygulama yapmalarına izin verilir. Stajyer öğrenciler tek başına uygulama yapamazlar, merkezde meslek elemanlarının yerine istihdam edilemezler. Kabul edilen stajyerlerin listesi il müdürlüğüne bildirilir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Merkezde Sunulacak Bakım Hizmetleri

Bakım hizmetlerinin kapsamı
MADDE 28 – (1) Bakım hizmetleri, bakıma muhtaç özürlünün bakımına yönelik olarak kişisel bakım hizmetlerini ve psiko-sosyal destek hizmetlerini kapsar.
(2) Bakıma muhtaç özürlünün özellikleri dikkate alınarak aşağıda belirtilen bakım hizmetleriş sunulur.
a) Kişisel bakım hizmetleri;
1) Banyo yaptırılması,
2) Tuvalet ihtiyacını gidermede yardım edilmesi ve gerektiğinde temizliğinin yapılması,
3) Tırnaklarının kesilmesi,
4) Saçlarının taranması,
5) Dişlerinin temizlenmesi,
6) Yemek ve içecek ihtiyacının giderilmesi,
7) El, yüz ve ayak temizliği,
Sakal tıraşının yapılması,
9) İstenmeyen tüylerin temizlenmesi,
10) Elbiselerinin giydirilmesi ve çıkarılması,
11) Burun ve kulak temizliğinin yapılması,
12) Yatağının temizlenmesi ve düzeltilmesi,
13) Odasının temizlenmesi,
14) Çamaşırlarının yıkanması,
15(Ek: 23/10/2007- 26679 RG/ 5 Md.) Tehlikelere karşı korunması ve gözetilmesi,
gibi hizmetleri içerir.

b) Psiko-sosyal destek hizmetleri;
1) Bakıma muhtaç özürlü ailesinin, özürlüyü ve özür durumunu kabullenmesine, bilgilendirilmesine yönelik kişisel veya grup çalışması yöntemiyle verilecek hizmetleri,
2) Bakıma muhtaç özürlünün özrünü, mevcut durumunu ve yerleştirildiği ortamı kabullenmesine, bilgilenmesine ve gelişim alanlarında desteklenmesine yönelik kişisel ve grup çalışması yöntemiyle verilecek hizmetleri,
3) Özürlü ve ailesinin sosyal hakları ve mevcut kaynakların kullanılmasına yönelik kişisel ve grup çalışması yöntemiyle verilecek hizmetleri,
4) Özürlünün bağımsız yaşama, sosyal hayata uyumuna ve katılımına yönelik sosyal, kültürel, sanatsal ve sportif etkinlikler ile düzenlenecek bu tür etkinliklere katılabilmesi için refakat hizmetleri,
5) Özürlünün terk edilme, ret edilme, özür durumunu kabullenememe, ümitsizlik, intihar etme, yalnızlık, sevgisizlik gibi olumsuz duygulardan kurtarılmasına ve depresyon ve stres gibi durumların yaşanmasının engellenmesine yönelik kişisel veya grup çalışması yöntemiyle verilecek hizmetleri,
gibi psiko sosyal destek hizmetlerini içerir.

Bakım hizmetlerinin uygulanması
MADDE 29 – (1) Merkezde bakım hizmetlerinin uygulanmasıyla ilgili hususlar aşağıda belirtilmiştir.
a) Merkezde verilen bakım hizmetlerinin yürütülmesi müdürün sorumluluğundadır.
b) Merkezler, 28 inci maddede belirtilen genel çerçeveyi esas alarak, merkezin ve bakıma muhtaç özürlü bireylerin özelliklerine göre bakım hizmetlerini geliştirerek uygularlar.
c) Merkezde, bakıma muhtaç özürlünün bakım ihtiyacına göre bireysel bakım planını hazırlayacak değerlendirme kurulu oluşturulur. Değerlendirme kurulunda merkezde görevli olan mesleki personel ve sağlık personeli bulunur.
ç) Değerlendirme kurulu tarafından bakıma muhtaç özürlülerin bireysel özellikleri de dikkate alınarak bireysel bakım planı hazırlanır, hazırlanan bireysel bakım planı müdürün onayından sonra uygulanır.
d) Bireysel bakım planının içeriği ve uygulama esasları, Genel Müdürlükçe belirlenerek genelge ile bildirilir.

Bakım hizmeti için bakıma muhtaç özürlü gruplarının oluşturulması
MADDE 30 – (1) Bakım hizmeti için bakıma muhtaç özürlü grupları aşağıdaki hususlara göre oluşturulur.
a) Bakıma muhtaç özürlü bireylerin bakım ihtiyacına, takvim yaşına ve diğer özelliklerine, sunulacak bakım hizmeti ve hedeflerinin birbirine yakınlığına ve fiziksel koşullara göre azami altı bakıma muhtaç özürlüden oluşan gruplar oluşturulur.
b) Bakım hizmeti hedeflerinin farklılaşması veya ihtiyaç duyulması hâlinde, bakıma muhtaç özürlü bireylerin grupları değiştirilir.
c) Grubun sorumluluğu amacına ve niteliğine uygun mesleki personele verilir.
ç) Merkezde çalışan her mesleki personelin en az bir grubunun olmasına özen gösterilir.

BEŞİNCİ BÖLÜM
Fiziksel Koşullar ve Donanım

Merkezin iskan durumu
MADDE 31 – (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/6 Md) "(1) Merkez gürültü, hava ve su kirliliğine maruz olmayan, insan sağlığını olumsuz yönde etkileyecek endüstriyel kuruluşlar ile her türlü gayrisıhhî müesseselerden uzak olan ulaşıma elverişli bir yerde kurulmalıdır. Ayrıca merkez binası çevresinde patlayıcı ve yanıcı madde satan veya depolayan kuruluşlar bulunması hâlinde, 26/7/2002 tarihli ve 24822 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik hükümlerine uygun mesafelerin korunması ve tedbirlerin alınması sağlanır. Yönetmelikte belirtilen mesafelerin korunup korunmadığına dair rapor, çalışma ruhsatı vermeye yetkili birimlerden alınır."

Emniyet ve trafik güvenliği
MADDE 32 – (1) Merkez binasının bulunduğu yer, bakıma muhtaç özürlülerin geliş-gidişlerinde trafik yönünden uygun ve emniyetli olmalıdır.

Yangından korunma ve ısıtma
MADDE 33 – (1) Merkezde yangından korunma için yeterli sayıda yangın söndürme cihazı ve malzemesi ile sesli ve ışıklı alarm sistemi bulunmalı, yangın için gerekli önlemler alınmalıdır. Merkezde bakıma muhtaç özürlülerin kullanımına uygun yangın tahliye sistemi bulundurulması zorunludur.
(2) Merkezde ısıtma kaloriferle yapılmalıdır. Ancak, bölgesel farklılıklar göz önüne alınarak kalorifer sisteminin olmadığı yerlerde ısıtma, bakıma muhtaç özürlüye risk oluşturmayacak klima veya merkezi ısıtma sistemi ile yapılmalıdır. Isıtmanın elektrikli araçlarla yapılması hâlinde il elektrik idaresinden elektrik tesisatının uygunluğuna dair belge alınması zorunludur.

Merkezin fiziksel koşulları
MADDE 34 – (1) Merkezin fiziksel koşulları aşağıda belirtilen özellikleri taşımalıdır.
a) Merkez ahşap olmayan ve müstakil bir binada hizmete açılır.
b) Merkezde bakıma muhtaç özürlünün kullanacağı odalar gün ışığı almalı veya aydınlık olmalıdır.
c) Bakıma muhtaç özürlünün kullanacağı odalarının tabanı sağlığa zarar vermeyecek, kolay temizlenen bir malzeme ile kaplanmalıdır.
ç) Merkezde merdiven varsa merdivenlerin genişliği ve yüksekliği iniş ve çıkışlarda kolaylık sağlayacak şekilde olmalı, emniyet korkulukları bulunmalıdır.
d) Tuvaletlerin tabanları ve duvarlarının tamamı yıkanmaya elverişli fayans veya mermer gibi malzemeler ile kaplı olmalı, bakıma muhtaç özürlülerin kullanacağı tuvalet ve banyolarda tutamak olmalıdır.
e) Merkezin her bölümü havalandırmaya uygun olmalı, gerektiğinde merkezin havalandırılması için ek önlemler alınmalıdır.
f) Panel radyatörler dışındaki radyatörler, ısıyı engellemeyecek şekilde korunmalıdır.
g) Merkezin her türlü tesisatı ve bölümleri temiz ve düzenli olmalıdır.
ğ) Merkezin bahçesi en az yatak odası olarak kullanılacak alanların toplamı büyüklüğünde olmalıdır. Bahçe büyüklüğü yetersiz olan binalarda gerekli koruma tedbirleri alınarak, binanın terası bahçe amaçlı olarak kullanılabilir.
h) Merkez hizmet binasının bir kattan fazla olması durumunda, bakıma muhtaç özürlü bireyin ihtiyacı olan hizmetlere ve birimlere ulaşılabilirliğinin sağlanması için asansör veya merdiven asansörü bulunmalıdır.
ı )(Ek: 23/10/2007- 26679 RG/ 7 Md.) Merkez kapasitesinin 100’ü geçmemesi tercih edilmelidir. Ancak, 100’den fazla bakıma muhtaç özürlüye hizmet verecek merkezlerde bakıma muhtaç özürlülerin takibine ve güvenliğine ilişkin farklı özür gruplarına yönelik farklı bahçe düzenlemesinin yapılması ve farklı dinlenme alanlarının oluşturulması gibi ilave tedbirlerin alınması sağlanır."
Merkezin bölümleri
MADDE 35 – (1) Merkezlerde düzenlenmesi zorunlu olan bölümler aşağıda belirtilmiştir. Bölümlerin fiziki özellikleri ve donanımı için gerekli malzemeler Genel Müdürlük tarafından genelge ile belirlenir.
a) Müdür odası,
b) Büro,
c) Bekleme odası,
ç) Personel odası,
d) Grup etkinlikleri odası,
e) Bireysel görüşme odası,
f) Çok amaçlı salon,
g) Mutfak ve yemekhane,
ğ) Bahçe,
h) (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/8 Md) Yatak odaları,
ı) Sağlık personeli odası,
i) Banyo ve tuvalet.

Merkez binasının kullanımı
MADDE 36 – (1) Merkez binası hiçbir şekilde aslî amacı dışında başka bir amaçla kullanılamaz.

ALTINCI BÖLÜM
Merkezin İşleyişine İlişkin Esaslar

Merkezlerin genel çalışma esasları
MADDE 37 – (1) Merkezlerin genel çalışma esasları aşağıda belirtilmiştir.
a) Yatılı hizmet veren merkezler talep etmeleri ve açılış izin belgelerinde belirtilmesi hâlinde gündüzlü olarak da hizmet verebilirler. Bu durumda gündüzlü hizmet için ayrıca müdür istenmez. Ancak gündüzlü hizmet için bu Yönetmeliğin 23 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtildiği şekilde personel istihdam edilir.
b) Gündüzlü hizmet veren merkezlerde, bakıma muhtaç özürlünün gerektiğinde dinlenebileceği veya uyuyabileceği yatak odaları bulunmalıdır. Yatak odalarının üçer kişilik olmasına özen gösterilmelidir. Ancak en fazla altı bakıma muhtaç özürlü bir odada veya salonda yatırılabilir. Yatak odası olarak kullanılacak oda veya salon her bakıma muhtaç özürlüye en az üç metrekare yer olacak büyüklükte olmalıdır.
c) Yatılı hizmet veren merkezlerde bakıma muhtaç özürlü yatak odalarının üçer kişilik olmasına özen gösterilmelidir. Ancak en fazla altı bakıma muhtaç özürlü bir yatak odasında kalabilir. Yatak odaları, her bakıma muhtaç özürlüye en az beş metrekare yer olacak büyüklükte olmalıdır.
ç) Merkezlerin kapasitesi yatak odası olarak kullanılacak alan büyüklüğüne göre tespit edilir.
d) Bedensel, zihinsel ve ruhsal bakıma muhtaç özürlülerin mümkün olduğunca yaş ve cinsiyetleri de dikkate alınarak farklı merkezlerde bakılmasına özen gösterilir. Ancak aynı merkez bünyesinde birden fazla özür grubuna bakım hizmetinin verilmesi hâlinde katlarının ayrı olması sağlanır. Ayrıca 13 ve üzeri yaştaki bakıma muhtaç özürlüler için cinsiyetlerine göre ayrı katlar olması sağlanır. Bakıma muhtaç özürlü bireylerin birbirlerine ve kendilerine zarar vermemesi için güvenlik tedbirleri alınır.

e) (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/ 9 Md) Merkez aracılığıyla bakıma muhtaç özürlü bireyin ikametgâhında bakım hizmeti verilebilir. Bu durumda merkez bünyesinde en az 2 mesleki ve 1 sağlık personelinden olmak üzere 3 kişi ile evde bakım hizmet birimi oluşturulur. Merkez aracılığıyla ikametgâhında bakım hizmeti verilen bakıma muhtaç özürlü sayısı, merkezde bakılan bakıma muhtaç özürlü sayısı ile birleştirilir ve merkezin bakım hizmeti verdiği toplam bakıma muhtaç özürlü sayısına göre merkezde mesleki personel ve sağlık personeli çalıştırılır. Evde bakım hizmet birimi müdürün gözetim ve denetiminde çalışır. Merkez değerlendirme kurulunun hazırlayacağı bireysel bakım planı doğrultusunda evde bakım hizmet biriminin denetim ve rehberliğinde bakıcı personel tarafından bakım hizmeti verilir. Ayrıca, evde bakım hizmet birimi bakıma muhtaç özürlü bireyi ve ailesini her ay düzenli olarak ikametgâhında ziyaret ederek bakım hizmetlerinin sunumunu takip eder, bakıma muhtaç özürlü bireye ve ailesine psiko-sosyal destek hizmetlerini verir."

f) Merkezde bakıma muhtaç özürlü bireyin sağlık durumu ve merkezde kalış süreleri dikkate alınarak, yatılı merkezlerde asgari üç öğün, gündüzlü merkezlerde asgari bir öğün beslenme ihtiyacı karşılanır. Bakıma muhtaç özürlü bireye verilen yemek numuneleri yirmidört saat muhafaza edilir.
g) (Ek: 23/10/2007- 26679 RG/ 9 Md.) Bakıma muhtaç özürlünün her türlü geliri veya mal varlığı, kendisinin veya yasal temsilcisinin izni ile merkez tarafından emanete alınarak, merkezde görevli lisans eğitimi almış en az üç personelden oluşan komisyon marifetiyle, müdürün gözetim ve denetiminde, her türlü harcama belgelendirilerek bakıma muhtaç özürlünün ihtiyaçları için harcanabilir."
ğ) (Ek: 23/10/2007- 26679 RG/ 9 Md.) Merkezde bakıma muhtaç özürlünün kabulü işlemlerini yürütmek, her bakıma muhtaç özürlü için bireysel bakım planını hazırlamak, bakıma muhtaç özürlünün ailesi ve yakınları ile iletişimini devam ettirmek, bakıma muhtaç özürlünün merkeze uyumunu sağlamak, merkeze uyum sorunu olan bakıma muhtaç özürlüler hakkında değerlendirmelerde bulunarak çalışma planı hazırlamak, merkezin hizmetlerine ilişkin her türlü veri ve raporları hazırlamak için en az 2 mesleki ve 1 sağlık personelinden üç kişi ile Değerlendirme Kurulu oluşturulur. Değerlendirme Kurulunun sekretarya, arşiv, veri tabanı oluşturma ve koordinasyon işleri sosyal çalışmacı tarafından yürütülür."

Bakıma muhtaç özürlü bireyin müracaatı ve değerlendirilmesi
MADDE 38 – (1) Bakıma muhtaç özürlü birey, ailesi veya kanuni temsilcisi bu Yönetmeliğin 39 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen belgeler ile birlikte merkeze müracaat eder. Merkez açılış izin belgesinde belirtilen özür grubuna uygun olan bakıma muhtaç özürlüyü değerlendirme kurulunda değerlendirir ve uygun görmesi hâlinde kabul eder.

Merkeze bakıma muhtaç özürlü kabulü
MADDE 39 – (1) Merkeze bakıma muhtaç özürlü kabulü aşağıda belirtilen şekilde yapılır.
a) Merkeze kabul edilecek bakıma muhtaç özürlü için dilekçe, bakıma muhtaç özürlüye ait nüfus cüzdanı örneği, veliye veya vasiye ait ikametgâh belgesi, bakıma muhtaç özürlü için özürlü sağlık kurulu raporu ve iki adet fotoğraf istenir.
b) Merkezde, bakıma muhtaç özürlü ve ailesi hakkında ayrıntılı ilk görüşme formu düzenlenir.
c) Bakıma muhtaç özürlünün bakım ihtiyacı merkez değerlendirme kurulunda değerlendirilir ve bireysel bakım planı oluşturulur.
ç) Merkeze kabul edilen her bakıma muhtaç özürlü için bir dosya açılır, belgeleri saklanır.

Merkezden bakıma muhtaç özürlünün ayrılması
MADDE 40 – (1) Merkezden bakıma muhtaç özürlünün ayrılması aşağıdaki durumlarda gerçekleşir.
a) Ailenin, bakıma muhtaç özürlünün yasal temsilcisinin veya reşit ve aynı zamanda mümeyyiz olan bakıma muhtaç özürlünün istemde bulunması,
b) Bakıma muhtaç özürlü kabulüne esas bilgi ve belgelerde yanlışlık olduğunun tespiti veya bakıma muhtaç özürlünün tüm mesleki çalışmalara rağmen merkeze uyum sağlayamaması,
c) Bakım programının tamamlanması,
hâlinde bakıma muhtaç özürlünün ilişiği kesilir.
(2) Ailesi ve yasal temsilcisi bulunmayanların durumları Genel Müdürlüğe bildirilir. Bundan sonra bakıma muhtaç özürlünün ilişiği kesilir.

Merkezin çalışma gün ve saatleri
MADDE 41 – (1) Gündüzlü hizmet veren merkezler haftanın altı günü mesai saatleri içinde, yatılı hizmet veren merkezler ise milli ve dini bayramlar ve resmî tatillerde dahil olmak üzere haftanın yedi günü yirmidört saat çalışır.

Merkezin tatil edilmesi
MADDE 42 – (1) Merkez, bulunduğu yörenin iklim koşulları ve tadilat nedeniyle bir yıl içinde en çok bir ay tatil edilebilir. Ancak, tatil süresince bakıma muhtaç özürlü bireylerin mağdur olmaması için, bakıma muhtaç özürlü bireyin bakımına yönelik gerekli önlemler merkez tarafından alınır ve bakımları sağlanır.

Ücret tespiti
MADDE 43 – (1) Merkezde sunulacak hizmetler karşılığında ücret alınmasına veya alınmamasına ya da alınacak ücretin tutarına ilişkin esaslar, resmî kurum veya kuruluşların tabi olduğu genel hükümler çerçevesinde, bu kurum veya kuruluşlar tarafından belirlenir.

Ücret tahsili
MADDE 44 – (1) Merkezde bakım ücreti alınması hâlinde, ücret bakım hizmetlerin sunulmasını müteakiben aylık olarak alınır. Ücretin tahsiline ilişkin olarak belge düzenlenir.

Merkezde bulunması gereken defter ve dosyalar
MADDE 45 – (1) Merkezde aşağıdaki defter ve dosyaların bulundurulması zorunludur.
a) Gelen evrak kayıt defteri,
b) Giden evrak kayıt defteri,
c) Zimmet defteri,
ç) Bakıma muhtaç özürlülere ait kütük defteri,
d) Denetleme defteri,
e) Her bakıma muhtaç özürlü için, içinde ilk kabul belgeleri ile bakıma muhtaç özürlünün bireysel bakım planlarının ve diğer tutanak ve çizelge gibi belgelerin bulunduğu dosya,
f) Bakıma muhtaç özürlülerin devam çizelgeleri ve personelin çalışma programını gösteren çizelgelerin bulunduğu bakıma muhtaç özürlü ve personel takip dosyaları,
g) Personelin özlük ve sağlık dosyaları.
(2) Merkez, hizmet verilmeye başlanmasından itibaren tutulan kayıtları ve bakıma muhtaç özürlülere ait dosyaları muhafaza etmek zorundadır. Merkezin yazışmalarında antetli kağıt ve kaşe kullanılması zorunludur.

İl müdürlüklerine gönderilecek belgeler
MADDE 46 – (1) Her ayın ikinci haftasında bakıma muhtaç özürlü listesinin, personel listesinin ve merkezde bakıma muhtaç özürlü bireylere yemek veriliyorsa, aylık yemek listesinin, SSK prim bildirgelerinin birer örneği il müdürlüğüne gönderilir. Uyarılara rağmen istenilen bilgi ve belgeleri göndermeyen merkeze, bu Yönetmeliğin 50 nci ve 51 inci maddelerindeki hükümler uygulanır.

Sivil savunma planı
MADDE 47 – (1) Açılış izin belgesinin düzenlenmesinden sonra iki ay içinde merkezin yangın, sabotaj ve depremde uygulanacak sivil savunma planı merkez tarafından hazırlanarak merkezin kolay görülebilen iç mekanına asılır.

Genel Müdürlüğe gönderilecek belgeler
MADDE 48 – (1) Merkezde çalışan personel sayısı ve niteliği ile merkeze devam eden bakıma muhtaç özürlüler hakkındaki bilgiler Genel Müdürlükçe tespit edilecek şekilde il müdürlüğü tarafından istenilen sürede Genel Müdürlüğe gönderilir.

YEDİNCİ BÖLÜM
Teftiş ve Denetim
Teftiş ve denetim
MADDE 49 – (1) Merkezin işleyişinde karşılaşılan sorunları, bakım hizmetlerinin sunulmasında aksayan yönleri tespit etmek, çözüm yolları bulmak, sunulan hizmetin kalitesini artırmak ve hizmetlerin ilgili mevzuat hükümlerine uygunluğunu tespit etmek amacıyla denetim yapılır.
(2) Merkezde bakıma muhtaç özürlülere yönelik hizmetlerin denetimi Genel Müdürlük Teftiş Kurulu veya il müdürlüğü tarafından yapılır.
(3) Merkezin denetimleri aşağıdaki esaslara göre yapılır.
a) Merkez il müdürlüklerince yılda en az iki kez denetlenir. Denetleme sonucu tespit edilen hususlar il müdürlüğünce denetleme defterine yazılır. Denetleme esnasında defterin yazılmaması durumunda il müdürlüğü tarafından denetleme raporu gönderilir. Bu rapor denetleme defterine yapıştırılır.
b) Merkez, Genel Müdürlük müfettişleri tarafından da denetlenir ve teftiş sonucu tespit edilen hususlar denetim defterine yazılır.
c) Merkez yetkilileri denetleyicilere denetim esnasında istendiği takdirde her türlü belgeyi sunmak ve göstermekle yükümlüdürler.
ç) Denetim sonucu tespit edilen aksaklıklar il müdürlüğünce yazılı olarak merkeze bildirilir. Merkez ayrıca bir süre verilmediyse bir ay içinde belirtilen aksaklıkları düzeltmek ve gidermek zorundadır.
d) Verilen süre içinde aksaklıklarını gidermeyen merkezin faaliyeti il müdürlüğünün teklifi ve valilik makamının onayı ile kolluk kuvvetlerinin nezaretinde geçici veya sürekli olarak durdurulur.

Merkezin geçici olarak kapatılma nedenleri
MADDE 50 – (1) Merkezin beş iş günü geçici olarak kapatılması, aşağıda belirtilen hususlardan birisinin tespiti hâlinde ve uyarıya rağmen verilen süre içinde gerekli düzenleme yapılmadığı veya eksikliğin giderilmediği durumlarda yerine getirilir.
a) Merkezin açılış izin belgesinde yer almayan özür grubu kabul edildiğinde,
b) Çalışma izni gereken personel için izin alınmadığında,
c) Eksik personel çalıştırıldığında,

ç) (Mülga: 23/10/2007-26679 RG/ 10 Md )
d) İl müdürlüğünce istenen bilgi ve belgeler gönderilmediğinde,
e) Müdürün görevden ayrılmasının bildirilmediği ve yeni müdür görevlendirilmesi teklif edilmediğinde,
f) Bu Yönetmelik hükümlerine aykırı hareket edildiğinde.

Merkezin geçici kapatılması
MADDE 51 – (1) Merkezin bu yönetmeliğin 50 nci maddesi gereğince kapatılması, il müdürlüğünün teklifi ve valilik makamının onayı ile kolluk kuvvetleri nezaretinde gerçekleştirilir. Kapatılan merkezler bağlı bulundukları resmî kurum veya kuruluşlara bildirilir.
(2) Geçici kapatma kararı en az beş iş günü öncesinden merkeze bildirilerek bakıma muhtaç özürlülere ve ailelerine bilgi verilmesi sağlanır.
(3) Geçici kapatma cezasının bitiminde merkez kendiliğinden açılmış sayılır. Ancak geçici kapatmayı gerektiren fiilin tekrarı veya devamı hâlinde yine aynı şekilde 50 nci madde hükümleri dahilinde on günden az olmamak üzere geçici olarak kapatılır.

Merkezin kapatılma nedenleri
MADDE 52 – (1) Uyarılara rağmen tespit edilen hususları gidermeyen ve üçüncü kez geçici kapatma cezası almasına rağmen aynı konularda eksikliği tespit edilen merkezler kapatılır.

Merkezin kapatılmasında yapılacak işlemler
MADDE 53 – (1) Merkezin, bu Yönetmeliğin 52 nci maddesi gereğince kapatılması, il müdürlüğünün teklifi ve valilik onayı ile kolluk kuvvetleri nezaretinde gerçekleştirilir. Kapatılan merkezler, bağlı bulundukları resmî kurum veya kuruluşa, çalışma müdürlüğüne ve il defterdarlığına bildirilir.
(2) Kapatma kararı en az on beş gün öncesinden merkeze bildirilerek bakıma muhtaç özürlülere ve ailelerine bilgi verilmesi sağlanır.
(3) Merkez, açılış izin onayının ve açılış izin belgesinin aslını on beş gün içinde il müdürlüğüne teslim etmek zorundadır.
(4) Merkezin kapatıldığı Genel Müdürlüğe de bildirilir.

Suç işleyen merkez personeli
MADDE 54 – (1) Merkeze kabul edilen bakıma muhtaç özürlülere karşı ihmal ve istismarı görülen veya suç işleyen merkez personeli hakkında, ilgili mevzuat ile Türk Ceza Kanunu hükümlerine göre işlem yapılır.
"Merkezin bulunduğu yer
GEÇİCİ MADDE 1 –(Ek: 23/10/2007- 26679 RG/ 11 Md.) 23/10/2007 tarihinden önce açılış izni alan veya açılış işlemlerini sürdürmesi için izin verilen merkezlerden 31 inci maddeye uygun yerde bulunmadığı tespit edilen ve durumu il müdürlüğünce tebliğ edilen merkezler, 23/10/2009 tarihine kadar 31 inci maddede belirlenen ölçütlere uygun olarak düzenleme yaparlar veya merkez uygun yere nakil edilir."
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Son Hükümler
Yürürlük
MADDE 55 – (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/ 12 Md) Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü, Özürlüler İdaresi Başkanlığı, Maliye Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığınca müştereken hazırlanan bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 56 – (Değişik: 23/10/2007-26679 RG/13 Md) Bu Yönetmelik hükümlerini Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürü yürütür